حکمرانی و عوامل خارجی

چرا ما در ریشه یابی مشکلات داخلی به دنبال عوامل خارجی هستیم؟ چرا مسئولیت خود را در قبال مشکلات داخلی نمی پذیریم؟ به این فراز از خاطرات اسدالله عَلَم، وزیر دربار محمدرضاشاه در تاریخ هجدهم آذرماه 1352 توجه فرمایید:   از شلوغ بودن دانشگاه ها بسیار ناراحت بودند. فرمودند، قطعاً دستور مسکو رسیده که همه دانشگاه ها ناراحت شده اند به استثناء دانشگاه پهلوی شیراز.... عرض کردم، مسلماً یک تحریک خارجی است ولی این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که اگر زمینه آماده نباشد، خارجی کاری نمی تواند بکند.    منبع: یادداشت های امیراسداله عَلَم. جلد سوم، سال 1352   آیا اماراتی...

ادامه مطالعه

چگونه به قرارداد اجتماعی دست یابیم؟

چگونه به قرارداد اجتماعی دست یابیم؟

منظور از قرارداد اجتماعی، یک چارچوب فکری- فلسفی پایدار میان دولت، حاکمیت، گروه های مرجع و عامه مردم پیرامون موارد زیر است:   1- تعاریف کلیدی (حقوق شهروندی، عدالت و حکمرانی خوب)؛ 2- روش ­ها و فرآیندهای تحقق پیشرفت و توسعه؛ 3- اولویت­ های کشور.        با توجه به وضعیت اجتماعی و اقتصادی زمان، ژان ژاک روسو، چنین چارچوبی را در آوریل سال 1762 میلادی (فروردین 1141 شمسی) مطرح کرد. او در این کتاب قطور به طیفی از تعاریف فلسفی، رابطه میان دولت و ملت، حکمرانی منطقی، طبیعت بشر و حیات معقول می­ پردازد. روسو با این دید، قرارداد اجتماعی را نوشت که چگونه می­توان...

ادامه مطالعه

در هوا نگه داشتن ایران

در هوا نگه داشتن ایران

موضوع و سیاست "تغییر رژیم ایران" امری جدیدی نیست و از سوی دولتمردان و سیاست‌گذاران آمریکایی و برخی از هم پیمانانش در اروپا و خاورمیانه و منطقه در حدود 40 سال گذشته دنبال شده است اما آنچه این مساله را در سال 1396 (2017-2018) مهم و قابل بررسی کرد، قرار گرفتن این سیاست از حوزه اعلانی به حوزه اعمالی سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا است. به گزارش ایسنا؛ دکتر محمود سریع‌القلم استاد دانشگاه شهید بهشتی در همین رابطه در پاسخ به این پرسش که چرا سیاست "تغییر رژیم" آمریکا از حوزه نرم به سخت وارد شده و مقامات آمریکایی به طور...

ادامه مطالعه

سیستم تصمیم گیری و فروپاشی پهلوی دوم دکتر محمود سریع القلم

سیستم تصمیم گیری و فروپاشی پهلوی دوم

به سه گزیده از صورتجلسات شورای اقتصاد با حضور محمدرضا شاه توجه فرمایید: یک: شهردار پایتخت (غلامرضا نیک­پی) بعرض رساند: با توجه به تأکیدی که در مورد ایجاد آپارتمانهای یک اطاقه فرمودند باید سطح زیربنای آنها نیز مشخص گردد. شاهنشاه فرمودند: مساحت آپارتمانهای یک اطاقه باید در حد 40 تا 50 متر باشد و مساحت آپارتمانهای چند اطاقه نیز نباید کمتر از 90 متر باشد. (2/12/1355، صفحه 26، جلسه ع13. دبیرخانه شورای اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه).           دو: سپس شاهنشاه سئوال فرمودند: در مورد دستوری که قبلاً داده­ایم مبنی بر اینکه به سوپرمارکتها بگویید برای ایجاد مزارع صنعتی که بدون خاک...

ادامه مطالعه

چرا احساس بی ثباتی می کنیم یادداشتی از دکتر محمود سریع القلم

چرا احساس بی ثباتی می کنیم؟

چرا احساس بی ­ثباتی می­کنیم؟        به نظر می رسدتحلیل و شناخت از وضع موجود جامعه ما بسیار اندک است. مدیران کار طبیعی خود را انجام می ­دهند. این کار عمدتاً Propaganda  است. در چنین شرایطی، وظیفه کانونی روشنفکران، تفکیک تحلیل از Propaganda  است. روی آوردن به نبض جامعه و Fact ها، بهترین روش علمی برای شناخت است. 3 دلیل برای فهم وضع موجود جامعه قابل تصور است:   1-کشور ما، کشور افراد است و نه سیستم­ ها. الفاظی مانند رویه، قاعده، قانون، آیین نامه و چارچوب در توسعه یافتگی کشورها مقدس هستند. اصولاً، سیستم ها هستند که توسعه را هدایت می ک­نند. اما در...

ادامه مطالعه

ریشه تحولات منطقه ای دکتر محمود سریع القلم

ریشه تحولات منطقه ای

  برخی تحلیل‌گران سیاست خارجی، تحولات اخیر منطقه‌ای را "غیر منطقی" خوانده‌اند. این نوع تحلیل‌ها در هفته های اخیر، این معنا را به ذهن متبادر می‌کنند که بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی باید با منطق، استدلال و انصاف با ما رفتار کنند. حدود سی سال است که سیاست خارجی بویژه کشور‌های در حال توسعه، مبنای ارتباطات بین‌المللی خود را بر "گسترش روابط اقتصادی خارجی" بنیان‌گذاری کرده‌اند. سیاست‌خارجی یعنی روش‌های افزایش صادرات و وزارت خارجه یعنی نهادی که حتی روزانه به دنبال بازارهای جدید صادراتی است. آلمان در غرب و کره‌جنوبی در شرق، مظهر این نوع سیاست خارجی هستند. در سال 1990، بوش پدر...

ادامه مطالعه

در مغز مخالفین ایران چه می گذرد؟ دکتر محمود سریع القلم

در مغز مخالفین ایران چه می گذرد؟

چگونه می‌توان قدری به حقیقت محاسباتی درون مغزهای مخالفین ایران نزدیک شد؟   تاریخ روابط بین الملل نشان می‌دهد که عنصر اعتماد در روابط میان کشورها به سختی بدست می‌آید. اگر اعتماد به منافع قفل نشود شاید اصلاً بدست نیاید. کشورهای اروپایی چون اقتصادشان را به هم وصل کردند توانستند تا حد مناسبی، قواعد اعتماد را میان خود برقرار کنند. چین و آمریکا چون تبادل می‌کنند مجبورند قدری به هم اعتماد کنند تا منافع آن‌ها حفظ شود. آمریکا در سال 2015، 482 میلیارد دلار از چین وارد و 116 میلیارد دلار صادر کرد. اما روسیه و آمریکا چون به لحاظ اجتماعی و...

ادامه مطالعه

یادداشتی برای سال 1396 دکتر محمود سریع القلم

یادداشتی برای سال 1396

از لحظه تحویل سال 1396 با خود عهد می‌کنم:   که بسیار تمرین کنم تا بر خود مسلط باشم. مسلط بر کلام و رفتار. چه دوستی‌ها که با یک واژه، یا یک عبارت کوتاه و نسنجیده از بین رفته‌اند. چه منافعی از کشور به خاطر جملات یا رفتارهای فکر نکرده تباه شده‌اند. با خود عهد می‌بندم، در هر جمله‌ای که می‌گویم و در هر رفتاری که می‌کنم، پی‌آمد سنج باشم. مسلط بودن بر خود، یعنی فکر کردن و همه جانبه سنجیدن قبل از گفتار و رفتار. یعنی جلوتر بودن فکر از احساس و عصبانیت. با خود عهد می‌کنم که در انتقاد، فکر و...

ادامه مطالعه

چگونه مشکلات سیاست خارجی را کاهش دهيم؟

چگونه مشکلات سیاست خارجی را کاهش دهیم؟

طبق مستندات تاریخی، طی 170 سال گذشته، انگلستان، روسیه و آمریکا، وقت و انرژی قابل توجهی از ایران گرفته‌اند. در این دوره، کشور سال‌های محدودی در آرامش و ثبات سپری کرده است. به نوعی می‌توان گفت: 170 سال است ایران با سه قدرت جهانی درگیر بوده است. بلافاصله این کنجکاوی را مطرح می‌کنیم: آیا یک قدرت میان‌پایه می‌تواند با یک قدرت جهانی به روابطی معقول برسد؟ تاریخ به وضوح معرف این واقعیت است که ایران بارها و بارها طی 170 سال پیش به دلیل نیاز مالی و مشکلات جدی اقتصادی، یک امتیاز مهم امنیتی و سیاسی به یک قدرت جهانی داده...

ادامه مطالعه